Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό υπεύθυνο για την Ασφάλεια και Υγεία στην εργασία (EU-OSHA) αναλύει τη συσχέτιση μεταξύ παραγόντων ψυχοκοινωνικού κινδύνου και μυοσκελετικών παθήσεων (ΜΣΠ).

Βασιζόμενοι στα τελευταία ευρωπαϊκά δεδομένα για το αντίκτυπο της ψυχικής υγείας και ευεξίας, οι ερευνητές εξετάζουν πώς οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι μπορούν να συμβάλουν και να επιδεινώσουν τις ΜΣΠ. Παρέχουν συστάσεις για αποτελεσματικές προσεγγίσεις για την πρόληψη των ΜΣΠ και συζητούν πώς οι έγκαιρες παρεμβάσεις και η υποστήριξη από εργοδότες και συναδέλφους μπορούν να διευκολύνουν την επιστροφή των εργαζομένων μετά από αναρρωτική άδεια που σχετίζεται με την ΜΣΠ.

Τα συμπεράσματα της έρευνας αποδεικνύουν ότι, οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες κινδύνου διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη μυοσκελετικών παθήσεων (ΜΣΠ) στον χώρο εργασίας. Η επίδραση τους συνδυάζεται με τις επιπτώσεις των σωματικών παραγόντων κινδύνου, χωρίς όμως να μπορούν να εντοπιστούν συνεπή μοντέλα αλληλεπίδρασης.
Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η αρνητική συσχέτιση μεταξύ ψυχοκοινωνικών παραγόντων και ΜΣΠ μπορεί να είναι αμφίδρομη. Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν σημαντικά στην πρόκληση ΜΣΠ, αλλά η ύπαρξη ΜΣΠ μπορεί να επιδεινώσει ή να εντείνει την πρόσληψη ορισμένων ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά τον χρόνιο χαρακτήρα ορισμένων ΜΣΠ. Μπορεί να αποτελέσει σημαντικό δυνητικό εμπόδιο για την επιτυχή αποκατάσταση των εργαζομένων με ΜΣΠ και την επιστροφή τους στο εργατικό δυναμικό.

Η ανάπτυξη παρεμβάσεων στον χώρο εργασίας για την αντιμετώπιση του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης ΜΣΠ λόγω ψυχοκοινωνικών κινδύνων, είναι απαραίτητη.

Παρότι, υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το τι πρέπει να περιλαμβάνει οποιαδήποτε παρέμβαση στον χώρο εργασίας, δεν υπάρχουν αναφορές επίσημων αξιολογήσεων της αποτελεσματικότητας τέτοιων παρεμβάσεων στην πράξη. Για να θεωρηθούν αποτελεσματικές οι παρεμβάσεις στον χώρο εργασία για την αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων και των ΜΣΠ πρέπει να υιοθετηθεί μια ολιστική προσέγγιση, η οποία θα αντικατοπτρίζει την πολυπαραγοντική αιτιότητα των ΜΣΠ.

Τα παραπάνω μας δείχνουν ότι η πρωτογενής πρόληψη, θα είναι πιο αποτελεσματική από την πρόθεση της παρέμβασης για αποκατάσταση. Η στρατηγική πρόληψης πρέπει να αποσκοπεί στην ενίσχυση της σωματικής και ψυχολογικής ανθεκτικότητας του εργαζομένου, αποτυπώνοντας και πάλι μια ολιστική προσέγγιση. Ωστόσο, παρόλο που το άτομο είναι σημαντικό, κάθε στρατηγική παρέμβασης πρέπει να αποφεύγει την υπερβολική εστίαση σε μεμονωμένους εργαζόμενους. Όπως συμβαίνει με κάθε κίνδυνο στον χώρο εργασίας, η εξάλειψη ή η μείωση κάθε κινδύνου στην πηγή του είναι, εκτός από νομική υποχρέωση, μια επιλογή που είναι πιθανότερο να προσφέρει επιτυχή αποτελέσματα. Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι παρεμβάσεις που επιδιώκουν αποκλειστικά να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα χωρίς να αντιμετωπίζουν τους παράγοντες κινδύνου στον χώρο εργασίας είναι λιγότερο πιθανό να πετύχουν.

Μια αποτελεσματική στρατηγική παρέμβασης περιλαμβάνει και λαμβάνει υπόψιν:

Δέσμευση για την αντιμετώπιση τόσο των σωματικών όσο και των ψυχοκοινωνικών κινδύνων εμφάνισης ΜΣΠ.

Ολιστική εκτίμηση κινδύνων με συμμετοχική προσέγγιση. Αυτό πρέπει να ακολουθείται από μια συστηματική, ολιστική προσέγγιση εκτίμησης των κινδύνων, η οποία θα καλύπτει τόσο τους σωματικούς όσο και τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους. Η διαδικασία εκτίμησης κινδύνων απαιτεί δέσμευση από τη μεριά της διοίκησης: πρέπει να εμπλέκει ενεργά το εργατικό δυναμικό και να διασφαλίζει ότι αξιολογούνται οι πραγματικές εργασιακές δραστηριότητες και όχι αυτό που πιστεύεται ότι συμβαίνει.

Ενθάρρυνση και υποστήριξη μιας ειλικρινούς και ανοιχτής προσέγγισης. Δεδομένου ότι πολλά από τα εργαλεία εκτίμησης ψυχοκοινωνικών κινδύνων είναι επικεντρωμένα στο άτομο, η επαρκής εκτίμηση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων κινδύνου προϋποθέτει δεκτικότητα και ειλικρίνεια από την πλευρά του εργατικού δυναμικού.

Πολλαπλές επιπτώσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες κινδύνου μπορούν να έχουν άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχολογική υγεία και ευημερία καθώς και στις ΜΣΠ. Επιπλέον, οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, εκτός του ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη των ΜΣΠ, μπορούν να δημιουργήσουν εμπόδια στην επιστροφή στην εργασία για τα άτομα με χρόνιες ΜΣΠ.

Πρόληψη κινδύνων. Η εκτίμηση κινδύνων αποτελεί μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού –δεν είναι αυτοσκοπός– και απαιτεί την εφαρμογή προληπτικών και διορθωτικών μέτρων. Όπως και στην εκτίμηση κινδύνων, έτσι και στον προσδιορισμό και την ανάπτυξη συμπληρωματικών δράσεων, θα πρέπει να συμμετέχει και το εργατικό δυναμικό. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι λύσεις που αναπτύσσονται συνεργατικά είναι πιο πιθανό να είναι επιτυχείς. Επιπλέον, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που δείχνουν ότι η πολυπαραγοντική προσέγγιση της πρόληψης είναι πιο αποτελεσματική από την αντιμετώπιση μεμονωμένων παραγόντων κινδύνου, τόσο στην πρωτογενή πρόληψη όσο και στην αποκατάσταση.

Συνεχής επανεξέταση. Όταν απαιτούνται αλλαγές στην εργασία και στα συστήματα εργασίας, πρέπει να λαμβάνονται μέτρα που να διασφαλίζουν ότι οι αλλαγές αυτές θα θεσπιστούν και θα διατηρηθούν.
Αποκατάσταση, όχι μόνο αρχική πρόληψη. Η πολυπλοκότητα των παραγόντων που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους όσον αφορά την αποκατάσταση και την πρόληψη της υποτροπής (όπου πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη τα ατομικά ψυχολογικά εμπόδια σε σχέση με την επιστροφή στην εργασία) μπορεί να καταστήσει μια τέτοια πολυπαραγοντική προσέγγιση ακόμη πιο αναγκαία, σε σύγκριση με την αρχική πρόληψη.

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, αντιλαμβανόμαστε ότι είναι σημαντικό, να συνεχιστεί η έρευνα για την κατανόηση της συμβολής της έκθεσης σε διαφορετικούς κινδύνους και των επακόλουθων αντιδράσεων αυτών. Όπως αναφέρεται στην έρευνα, «προς το παρόν δεν υπάρχει σαφής κατανόηση των βιολογικών μηχανισμών μέσω των οποίων διαμεσολαβούνται οι επιδράσεις των ψυχοκοινωνικών παραγόντων κινδύνου».

--
Το εξειδικευμένο δίκτυο συνεργατών μας ανά την Ελλάδα υποστηρίζει τους πελάτες μας σε θέματα Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία με βασικό γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση αυτών, την εξειδικευμένη τεχνική γνώση και τη βαθιά κατανόηση της τεχνικής νομοθεσίας, προτύπων και κανονισμών.
Αναζητείστε το δικό σας Σύμβουλο εδώ